همه چیز درباره کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

نشانه های کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

- خستگی

- رنگ پریدگی یا زرد شدن پوست

- زخم در دهان و زبان

- از دست دادن وزن

- اسهال

- کرخ شدن  یا مور مور شدن دستها و پاها

- ضعیف شدن ماهیچه ها

-  تحریک پذیری

- حرکات غیر یکنواخت

- گیجی و فراموشی

کمبود ویتامین به آرامی طی چند ماه تا چند سال پیشرفت می کند ، علائم کمبود ویتامین ممکن است در ابتدا بسیار کم باشد ولی به تدریج افزایش یافته و و بدتر می شود.


 

علت کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

برای تولید تعداد کافی از گلبول های سالم ( به خصوص گلبول قرمز)  بدنتان نیازمند یک رژیم  غذایی سالم می باشد که مقدار معینی  از ویتامین ها و ریز مغذی های دیگر را تامین  نماید. 

اگر رژیم غذایی شما فاقد ریز مغذی های لازم باشد کم خونی ناشی از کمبود ویتامین پیشرفت می نماید.

برخی مواقع  نیز  کم خونی به علت اینکه بدنتان قادر به جذب مناسب مواد مغذی از غذاها  نیست ایجاد می شود. 

دلایل کم خونی کمبود ویتامین که کم خونی مگالوبلاستیک نیز نامیده می شود، عبارتند از:
 

کم خونی ناشی از کمبود فولات

فولات که به عنوان ویتامینB9  نیز شناخته می شود، ماده مغذی است که بیشتر در مرکبات و سبزیجات برگ سبز یافت می شود.

برنامه غذایی که به صورت مداوم فاقد این ماده غذایی باشد نهایتا به کمبود فولات منتهی می شود. همچنین ناتوانی در جذب فولات نیز می تواند منجر به کمبود آن شود.

بیشتر مواد مغذی موجود در غذاها در روده باریک جذب می شوند. افرادی که دچار بیماری های روده باریک مثل ، بیماری کرون یا سلیاک باشند و یا افرادی که بخش وسیعی از روده باریک خود را با جراحی خارج کرده اند و یا عمل بای پس  انجام داده اند ممکن است مشکلاتی در جذب فولات غذایی و یا نوع ساخته شده آن (اسید فولیک) داشته باشند.
 

کم خونی کمبود ویتامین B12 (کم خونی پرنیشیوز)

به ندرت کمبود ویتامین B12 ناشی از کافی نبودن این ویتامین در برنامه غذایی است. این ویتامین بیشتر در گوشت، تخم مرغ و شیر یافت می شود.

کمبود زمانی اتفاق میافتد که روده کوچک قادر به جذب این ویتامین نباشد . این مشکل ممکن است طی جراحی معده یا روده اتفاق بیافتد (مثل عمل بای پس معده)، رشد باکتری های غیر نرمال در روده و یا بیماری های روده مثل بیماری کرون یا سلیاک، که با جذب ویتامین تداخل می کند.

کمبود ویتامین B12 می تواند ناشی از خوردن کرم کدو از ماهی های آلوده باشد. زیرا کرم کدو مواد مغذی بدن شما را مصرف می کند.

در هرحال علت کمبود این ویتامین ، اغلب ناشی از فقدان ماده ای به نام فاکتور داخلی معده می باشد.

فاکتور داخلی ‌ پروتئینی است که توسط معده ترشح شده و برای جذب ویتامین B12 ضروری است.

ویتامین B12 در معده از ماده غذایی جدا می گردد و  فاکتور داخلی پروتئینی است که توسط معده ترشح شده و به ویتامین B12  متصل می شود و آن را از معده تا روده باریک انتقال می دهد و در آنجا به داخل جریان خون جذب می شود. بدون فاکتور داخلی،  B12 نمی تواند جذب شود و بدن را بدون هیچ ثمری ترک می کند . فقدان فاکتور داخلی ممکن است ناشی از واکنش سیستم  خود ایمنی باشد. 

ممکن است سیستم خود ایمنی شما اشتباها به پروتئین هایی که توسط معده ساخته شده است حمله کند . کمبود ویتامین B12 نهایتا منجر به کم خونی می شود . اگر کمبود به علت فقدان فاکتور داخلی معده باشد ، کم خونی پرنیشیوز نامیده می شود. پ

رنشیوز به معنی کشنده است. قبل از دسترسی به  آمپول B12  و امکان تزریق این ویتامین، فقدان فاکتور داخلی اغلب کشنده بود.

به علت اینکه ویتامین  B12در مقدار زیاد در کبد ذخیره می شود ، ممکن است سالها طول بکشد تا اولین علائم کمبود بروز کند.
 

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین  C

کمبود ویتامین  C در رژیم شما نیز می تواند منجر به کم خونی شود. بدن شما برای ساختن سلول های خونی سالم به ویتامین Cنیاز دارد.

این ویتامین بیشتر در مرکبات یافت می شود . ویتامینC  همچنین به جذب آهن که بخش مهمی از ساختار گلبول های قرمز خون است نیز کمک می کند.

دلایل دیگری که ممکن است باعث این نوع کم خونی شود شامل سوء تغذیه عمومی، سرطان، هایپرتیروئیدی و یا کاهش توانایی جذب آهن رژیم غذایی می باشند. داروهای خاص درمان سرطان نیز می توانند سبب کمبود ویتامین شوند. 1
 

عوارض

کمبود ویتامین ریسک بسیاری بیماری ها و مشکلات را در فرد افزایش می دهد.
 

نقایص هنگام تولد 

کمبود فولات در زنان باردار می تواند منجر به نقایص جنینی در مغز و نخاع شود.
 

اختلالات سیستم عصبی

همان طور کهB12 برای ساخت گلبول های قرمز خون مهم است ، ‌برای عملکرد سالم سیستم عصبی نیز لازم و حیاتی است.

کمبود ویتامین B12میتواند منجر به مشکلات عصبی گردد،‌ مثل ضعف و سوزن سوزن شدن دائم دستها و پاها، گیجی و فراموشی.

زیرا ویتامین B12برای عملکرد سالم مغز ضروری است. کمبود ویتامین B12می تواند قبل از بروز کم خونی منجر به دیگر اختلالات در سلامتی فرد شود.
 

اسکوروی 

کمبود ویتامین c میتواند منجر به اسکوروی شود . علائم و نشانه های این بیماری نادر شامل ، خونریزی زیر پوستی و در اطراف دهان می باشد.
 

آزمایش های تشخیصی

پزشک طی آزمایش خون کم خونی کمبود ویتامین را تشخیص می دهد . در آزمایش خون این موارد چک می شود:
 

سطح گلبول قرمز خون

در کم خونی تعداد گلبول قرمز کمتری خواهید داشت. در آنمی کمبود ویتامین ، گلبول های قرمز شما بزرگ و تکامل نیافته اند.

در آنمی های بسیار پیشرفته ،گلبول های سفید و پلاکتها نیز در زیر میکروسکوپ غیر نرمال به نظر می رسند.

مقدار فولات،‌ ویتامین B12، ویتامین Cدر خون .سطح فولات و ویتامین B12در یک زمان سنجیده می شوند زیرا کمبود این دو ویتامین به هم مربوط می باشد .
 

 

تست های دیگر برای کمبود B12

اگر آزمایش خون، آنمی ناشی از کمبود ویتامین را نشان دهد ، پزشک شما ممکن است تستهای دیگری را برای تشخیص دادن نوع و دلیل آنمی پیشنهاد کند.

تشخیص کمبود ویتامینB12ممکن است به صورت اختصاصی نیاز به تست های بیشتری داشته باشد،‌ مثل:‌
 

تست آنتی بادی ها 

پزشک ممکن است از شما نمونه خون بگیرد تا مقدار آنتی بادی ها و در نتیجه وضعیت فاکتور داخلی را بررسی کند . نتیجه آزمایش ابتلا به آنمی پرنیشیوز را نشان می دهد.
 

تست متیل مالونیک اسید 

شما ممکن است برای تشخیص وجود ماده ای به نام متیل مالونیک اسید تست خون و ادرار انجام دهید. سطح این ماده در بدن افرادی که دچار کمبود ویتامین    B12هستند بیشتر است.
 

شیلینگ تست

در این تست ابتدا شما مقداری ویتامین B12رادیو اکتیو (نشانه دار) را می بلعید و سپس خون شما مورد آزمایش قرار می گیرد که آیا بدن شما ویتامین B12را جذب کرده است یا نه. در مرحله بعدی شما ترکیبی از ویتامین B12رادیو اکتیو و فاکتور داخلی را می بلعید.

اگر ویتامین B12فقط زمانی که به همراه فاکتور داخلی دریافت شده بود،‌ جذب شده است ، تایید کننده این موضوع است که بدن شما فاقد فاکتور داخلی است.

اگر بدن شما ویتامین B12 را با و یا بدون فاکتور داخلی جذب نمی کند ،‌ احتمالا شما دچار مشکلات عمومی جذب می باشید. 2
 

درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین شامل اضافه کردن مکمل ها و تغییر در رژیم غذایی خواهد بود.
 

درمان کم خونی ناشی از کمبود فولات

درمان شامل شامل داشتن رژیم غذایی سالم و مصرف مکمل های اسید فولیک طبق دستور پزشک است. در بیشتر موارد، مکمل های اسید فولیک به صورت خوراکی مصرف می شود. پس از افزایش سطح فولات بدن و رسیدن به حالت عادی، ممکن است دیگر نیازی به مصرف مکمل ها نداشته باشید.

اما اگر علت بروز کمبود فولات در بدن اصلاح نشد، ممکن است لازم باشد تا برای همیشه از مکمل های اسید فولیک استفاده کنید.

گاهی اوقات کمبود فولات و کمبود B-12 به طور همزمان رخ می دهد. درمان کمبود فولات بدون درمان کمبود ویتامین B-12 ممکن است علائم شما را بدتر کند.

درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B-12

اگر دچار کم خونی Prenicious شده اید، تزریق ویتامین B-12 یکی از بهترین راه های درمانی خواهد بود. چنانچه تصمیم بگیرید مکمل های B-12 را به صورت خوراکی مصرف کنید باید در طول درمان تحت نظارت پزشک قرار داشته باشید.

اگر به دلایل دیگری مثل جذب ویتامین B-12 به دلیل جراحی بای پس معده دچار کمبود ویتامین B-12 شده اید،، معمولاً تزریق ویتامین B-12 نیز برای درمان توصیه می شود. در ابتدا ممکن است نیاز باشد تا هر روز تزریق انجام دهید.

اما در نهایت پس از درمان تنها ماهی یکبار به تزریق ویتامین B-12 نیاز خواهید داشت. در موارد خفیف تر بیماری کمبود ویتامین B-12، درمان ممکن است شامل تغییر در رژیم غذایی و مکمل های ویتامین B-12 به شکل قرص یا به صورت اسپری داخل بینی باشد.
 

درمان کمبود کم خونی ناشی از ویتامین C

درمان کم خونی مرتبط با کمبود ویتامین C، مصرف قرص های ویتامین C خواهد بود. همچنین بهتر است در کنار این قرص های مکمل از غذاهای حاوی ویتامین C و قرص های جوشان حاوی آن استفاده کنید. 3

پی نوشت:
1.www.asriran.com
2.www.mihanpezeshk.com
3.www.pezeshket.com